બે ભાઈઓના એક દુલ્હન સાથે લગ્ન, ત્રણેયે સાથે ફેરા લીધા, અનોખા લગ્નની આખા દેશમાં થઈ ચર્ચા!

girl marriage with two brothers : હિમાચલ પ્રદેશના શિલ્લાઈ ગામમાં એક અનોખા લગ્ન થયા. હટ્ટી જાતિના બે ભાઈઓ પ્રદીપ અને કપિલ એક જ મહિલા સુનિતા ચૌહાણ સાથે લગ્ન કર્યા. આ લગ્ન બહુપત્નીત્વની પરંપરા હેઠળ થયા હતા. જે આ જાતિમાં સદીઓથી ચાલી આવે છે. 12 જુલાઈથી શરૂ થયેલી લગ્નની વિધિ ત્રણ દિવસ સુધી ચાલી. આ સમય દરમિયાન ઘણા લોકો આ અનોખા લગ્નના સાક્ષી બન્યા. સુનિતા અને બંને વરરાજાએ કહ્યું કે તેમણે કોઈપણ દબાણ વિના આ નિર્ણય લીધો છે.

અનોખા લગ્ન ક્યાં થયા?
હિમાચલ પ્રદેશના સિરમૌર જિલ્લાના ટ્રાન્સ-ગિરી વિસ્તારમાં આ લગ્ન ચર્ચાનો વિષય બન્યા છે. સુનિતા ચૌહાણ કુન્હટ ગામની રહેવાસી છે. તેણીએ કહ્યું કે તેણી આ પરંપરા વિશે જાણતી હતી અને તેણીએ આ નિર્ણય જાતે લીધો છે. સુનિતાએ કહ્યું કે તે આ નવા સંબંધનું સન્માન કરે છે. પ્રદીપ શિલ્લાઈ ગામમાં રહે છે અને સરકારી વિભાગમાં કામ કરે છે. તેનો નાનો ભાઈ કપિલ વિદેશમાં કામ કરે છે.

વરરાજા બનેલા પ્રદીપ-કપિલે શું કહ્યું?
પ્રદીપે કહ્યું કે અમે આ પરંપરાનું ખુલ્લેઆમ પાલન કર્યું. કારણ કે અમને તેના પર ગર્વ છે અને આ નિર્ણય અમારા બધાએ સાથે મળીને લીધો હતો. કપિલે કહ્યું કે ભલે તે વિદેશમાં રહે છે, આ લગ્ન દ્વારા તે તેની પત્નીને સંયુક્ત પરિવાર તરીકે ટેકો, સ્થિરતા અને પ્રેમ સુનિશ્ચિત કરી રહ્યો છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે તે હંમેશા પારદર્શિતામાં માને છે. કપિલના મતે, તે ત્રણેય સાથે સુખી જીવન જીવશે.

હટ્ટી જાતિ ક્યાં સ્થાયી છે?
હટ્ટી જાતિ હિમાચલ પ્રદેશ અને ઉત્તરાખંડની સરહદ પર સ્થાયી છે. ત્રણ વર્ષ પહેલાં આ જાતિને અનુસૂચિત જનજાતિનો દરજ્જો મળ્યો હતો. સદીઓથી આ જાતિમાં બહુપતિત્વ પ્રચલિત છે. જો કે, મહિલાઓમાં શિક્ષણમાં વધારો અને વિસ્તારમાં આર્થિક વિકાસને કારણે, બહુપતિત્વના કિસ્સાઓ હવે ભાગ્યે જ જોવા મળે છે.

ગામના વડીલોએ શું કહ્યું?
ગામના વડીલો કહે છે કે આવા લગ્ન શાંતિથી કરવામાં આવે છે અને સમાજ પણ તેમને સ્વીકારે છે. પરંતુ આવા કિસ્સાઓ હવે ખૂબ જ ઓછા છે. આ લગ્ન પણ ખાસ છે કારણ કે તે જાહેરમાં કરવામાં આવ્યા છે.

હિમાચલના પ્રથમ મુખ્યમંત્રીએ સંશોધન કર્યું હતું
ખરેખર, હિમાચલ પ્રદેશના પ્રથમ મુખ્યમંત્રી વાયએસ પરમારે આ પરંપરા પર સંશોધન કર્યું હતું. તેમણે લખનૌ યુનિવર્સિટીમાંથી હિમાલયના બહુપત્નીત્વની સામાજિક-આર્થિક પૃષ્ઠભૂમિ વિષય પર પીએચડી કર્યું. તેમના સંશોધનથી આ પ્રથા વિશે ઘણી નવી બાબતો બહાર આવી.

પરંપરા પાછળનું મુખ્ય કારણ શું છે?
નિષ્ણાતો માને છે કે આ પરંપરા પાછળનું મુખ્ય કારણ એ સુનિશ્ચિત કરવાનું હતું કે પરિવારની જમીનનું વિભાજન ન થાય. તેઓ કહે છે કે પૂર્વજોની મિલકતમાં આદિવાસી મહિલાઓનો હિસ્સો હજુ પણ એક મહત્વપૂર્ણ મુદ્દો છે. જમીન બચાવવા માટે, ઘણા ભાઈઓ એક જ પત્નીને સાથે રાખતા હતા. આનાથી પરિવારમાં જમીન રહેતી હતી અને તેનું વિભાજન થતું ન હતું.

પરંપરાનું આગળ શું?
આ લગ્ને ફરી એકવાર હટ્ટી જાતિની જૂની પરંપરાને ચર્ચામાં લાવી છે. આવનારા સમયમાં આવા કેટલા લગ્ન થાય છે તે જોવું રસપ્રદ રહેશે? હાલમાં, સુનિતા, પ્રદીપ અને કપિલ પોતાનું નવું જીવન શરૂ કરી ચૂક્યા છે અને તેઓ એક સુખી પરિવાર બનાવવાની આશા રાખી રહ્યા છે. આ લગ્ન સમાજમાં એક ઉદાહરણ સ્થાપિત કરી શકે છે અને લોકોને તેમની સંસ્કૃતિ અને પરંપરાઓ વિશે વિચારવા માટે મજબૂર કરી શકે છે.