હોળી બાદ ભયાનક આંધી-તોફાન સાથે ભારે વરસાદ! ગુજરાતમાં રહેશે પ્રિ-મોન્સુનની અસર, આ વિસ્તારોનું આવી બનશે!

ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD)ના અહેવાલ મુજબ આગામી 9 દિવસ સુધી સમગ્ર દેશમાં હવામાન મિશ્રિત રહેશે. આવતીકાલ રાતથી વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સ સક્રિય થશે. તેની અસરને કારણે એમપી-યુપી અને દિલ્હી-એનસીઆર સહિત દેશભરના 9 રાજ્યોમાં આકરી ગરમી પડશે, જ્યારે પર્વતીય રાજ્યોમાં વરસાદ અને હિમવર્ષાની શક્યતા છે. કેટલાક મેદાની રાજ્યોમાં પણ હોળીની આસપાસ વરસાદ પડી શકે છે. ચાલો જાણીએ કે 17 માર્ચ સુધી કેવું રહેશે હવામાન?

મુંબઇ-ભારતનો અરબી સમુદ્ર છેલ્લા ચાર દાયકા દરમિયાન વધુ ગરમ થઇ રહ્યો છે. અરબી સમુદ્રની સપાટીનું તાપમાન વધી રહ્યું  છે. ખાસ કરીને અરબી સમુદ્રમાં ચોમાસા પહેલાં(મે -જૂન) અને ચોમાસા બાદ(ઓક્ટો-નવેમ્બર) સાયક્લોન્સ(સમુદ્રી ઝંઝાવાત) ની સંખ્યા અને તીવ્રતા વધી રહ્યાં છે.. ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટયુટ ઓફ ટ્રોપિકલ મિટિયોરોલોજી(આઇ.આઇ.ટી.એમ.-પુણે) અને પોહાન્ગ યુનિવર્સિટી ઓફ સાયન્સ એન્ડ ટેકનોલોજી(સાઉથ કોરિયા) દ્વારા થયેલા સંયુક્ત સંશોધનાત્મક અભ્યાસમાં આ ચિંતાજનક માહિતી મળે છે.

હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર અફઘાનિસ્તાન પર સક્રિય પશ્ચિમી વિક્ષેપ 9 માર્ચની રાત્રે જમ્મુ-કાશ્મીર પહોંચશે. આ પછી, 2-3 વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સ સક્રિય થવાની સંભાવના છે, પરંતુ તેની વચ્ચે, ઉત્તરીય પવનો બંધ થઈ જશે, જેના કારણે ઠંડક સમાપ્ત થશે અને તાપમાન વધશે. 15-16 માર્ચ દરમિયાન તાપમાનમાં વધારો જોવા મળશે. જ્યારે, વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સની અસરને કારણે પર્વતીય રાજ્યોમાં હવામાન ખરાબ રહેશે. હોળીના દિવસે 13-14 માર્ચની વચ્ચે, મધ્યપ્રદેશના ઘણા વિસ્તારોમાં દિવસનું તાપમાન 35 થી 36 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી પહોંચી શકે છે.

છેલ્લાં 40 વર્ષ દરમિયાન અરબી સમુદ્રમાં થઇ રહેલા ફેરફાર અને તેના કાંઠા વિસ્તારમાં થઇ રહેલી ગતિવિધિ વિશેની આંકડાકીય માહિતી મેળવી છે. આ માહિતીમાં અરબી સમુદ્રની  સપાટીના  વધી રહેલા તાપમાન, સાયક્લોન્સની સંખ્યા,તીવ્રતા, સમયગાળો, સાયક્લોન્સને કારણે દરિયા કિનારાનાંસ્થળોએ થઇ રહેલા ભારે નુકસાન, સમુદ્રકાંઠાં પરનાં સ્થળોએ વધી રહેલી માનવ પ્રવૃત્તિઓ વગેરે પાસાંનો સમાવેશ થાય છે. અમે અરબી સમુદ્ર વિશેના સંશોધનની આ તમામ વિગતોની સરખામણી બંગાળના ઉપસાગરમાં થઇ રહેલી ગતિવિધિ સાથે સરખામણી પણ કરી છે. આ સરખામણીનાં પરિણામ ખરેખર ચિંતાજનક છે. 

અરબી સમુદ્રમાં  સિવિયર(તોફાનની દ્રષ્ટિએ ગંભીર) અને વેરી સિવિયર( અતિ તોફાની) સાયક્લોન્સનું પ્રમાણ 150 ટકા જેટલું વધ્યું છે. સાથોસાથ સમુદ્રી તોફાનની દરિયામાં રહેવાનો સમયગાળો 80 ટકા વધ્યો છે. એટલે કે આજથી 40 વર્ષ પહેલાં કોઇપણ સાયક્લોન સમુદ્રમાં વધુમાં વધુ બે -ત્રણ દિવસ રહેતું હતું. આજે આ સમયગાળો ઘણો વધ્યો છે. અતિ તોફાની સમુદ્રી તોફાને મહારાષ્ટ્રના કોંકણ વિસ્તારમાં અને ગુજરાતના દરિયા કિનારાનાં સ્થળોએ જબરો વિનાશ વેર્યો હતો. પારાવાર નુકસાન થયું હતું. 

16 અથવા 17 માર્ચથી મધ્યપ્રદેશનું હવામાન બદલાશે અને ઘણા જિલ્લાઓમાં વાદળછાયું આકાશ અને વરસાદની સંભાવના છે. હવે ઉત્તર પ્રદેશમાં પણ તાપમાનમાં વધારાને કારણે ગરમીનો અનુભવ થઈ રહ્યો છે. 13-14 માર્ચે રાજ્યના ઉત્તર-પશ્ચિમ જિલ્લાઓમાં વરસાદ પડી શકે છે. 

છત્તીસગઢમાં પણ તાપમાનમાં વધારાને કારણે ગરમી વધવા લાગી છે. છેલ્લા ઘણા દિવસોથી તાપમાન 36 થી 40 ડિગ્રી વચ્ચે રહ્યું છે. વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સની અસર બિહાર અને ઝારખંડમાં જોવા મળશે, પરંતુ વરસાદ નહીં પરંતુ ગરમી રહેશે. રાજસ્થાનમાં પણ હવામાન વધુ ગરમ થવા લાગ્યું છે. આગામી સપ્તાહે તાપમાનમાં 2-3 ડિગ્રીનો વધારો થઈ શકે છે.

ગુજરાતમાં પ્રિ-મોન્સુનની અસર રહેશે અને ગરમીનો પ્રકોપ રહેશે. આજથી ગરમીનું મોજું ફરી વળશે અને તાપમાન 40 ડિગ્રી સુધી જવાની શક્યતા છે. 12 માર્ચ સુધી વરસાદની કોઈ શક્યતા નથી. દિલ્હી-NCRમાં હવામાન શુષ્ક રહેશે અને ઠંડા પવનો બંધ થઈ જશે, ત્યારબાદ તાપમાન વધશે. આગામી સપ્તાહમાં જ તાપમાન 30 ડિગ્રી સુધી પહોંચી શકે છે. હોળી પર વરસાદ પડી શકે છે. મહારાષ્ટ્રમાં ઉત્તર દિશાના પવનો અટકશે અને પૂર્વ દિશાના પવનો ફૂંકાશે. આગામી 3-4 દિવસ ભારે ગરમી રહેશે. મધ્ય મહારાષ્ટ્રમાં હીટ વેવ આવી શકે છે.  

હિમાચલ પ્રદેશમાં 10 માર્ચથી હવામાન બદલાશે અને તે પછી 7 દિવસ સુધી હિમવર્ષા અને વરસાદની સંભાવના છે. જમ્મુ-કાશ્મીર અને ઉત્તરાખંડમાં વરસાદ અને હિમવર્ષાના કારણે ભૂસ્ખલન અને હિમપ્રપાત પણ થઈ શકે છે. પંજાબ-હરિયાણામાં પણ ગરમી પડવા લાગશે અને તાપમાન વધશે. દિવસની સાથે રાત્રિના તાપમાનમાં પણ વધારો થઈ શકે છે. આ રીતે, 15 માર્ચ પછી, સમગ્ર દેશમાં ગરમી તેની અસર બતાવવાનું શરૂ કરશે અને તાપમાનમાં વધારો થશે.