ભૂકંપ વધારે તેજ આવે છે કે સુનામી, બેમાંથી કયું વધુ ખતરનાક છે?

Earthquake Tsunami Difference: ભૂકંપ અને સુનામી બંને પોતાની સાથે વિનાશ લાવે છે. પરંતુ ભૂકંપ અને સુનામીમાંથી કયું વધુ તીવ્ર અને વિનાશક છે? આ પ્રશ્ન ઘણીવાર લોકોના મનમાં ઉદ્ભવે છે, કારણ કે બંને કુદરતી આફતો મોટી વિનાશ છોડી શકે છે. તો આજે આપણે આ પ્રશ્નોના જવાબ જાણીએ.

ભૂકંપમાં શું થાય છે?

જ્યારે પૃથ્વીની સપાટી નીચે ટેક્ટોનિક પ્લેટોમાં હલનચલન થાય છે ત્યારે ભૂકંપ આવે છે. આ હલનચલન ઊર્જાના રૂપમાં બહાર આવે છે, જે પૃથ્વીને હચમચાવે છે. ભૂકંપની તીવ્રતા રિક્ટર સ્કેલ પર માપવામાં આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે 6 થી ઓછી તીવ્રતાનો ભૂકંપ હળવો માનવામાં આવે છે, જ્યારે 7 કે તેથી વધુનો ભૂકંપ અત્યંત વિનાશક હોઈ શકે છે. 

હાઈ તીવ્રતાનો ભૂકંપ સુનામીનું જોખમ વધારે છે. ભૂકંપની અસર તાત્કાલિક એટલે કે થોડીક સેકન્ડથી મિનિટ સુધી હોય છે. પરંતુ આ ટૂંકા સમયમાં તે ઇમારતો, રસ્તાઓ અને માળખાગત સુવિધાઓનો નાશ કરી શકે છે. થોડા દિવસો પહેલા જ રશિયામાં આવેલા ભૂકંપના ચિત્રો ખૂબ જ ભયાનક હતા. ભૂકંપની અસર મર્યાદિત વિસ્તાર સુધી મર્યાદિત હોઈ શકે છે, પરંતુ જો તે ગીચ વસ્તીવાળા વિસ્તારમાં આવે છે, તો નુકસાન વધુ થાય છે. આ આપત્તિ કોઈપણ ચેતવણી વિના આવે છે, જેના કારણે બચાવ કાર્ય મુશ્કેલ બને છે.

સુનામી કેવી રીતે આવે છે?

સુનામી ભૂકંપ, જ્વાળામુખી ફાટી નીકળવા અથવા સમુદ્રની નીચે ભૂસ્ખલનથી થાય છે. આ વિશાળ દરિયાઈ મોજા છે, જે દરિયા કિનારા સુધી પહોંચે છે અને મોટા પાયે વિનાશ લાવે છે. સુનામીની તીવ્રતા તેના મોજાઓની ઊંચાઈ અને ગતિ પર આધાર રાખે છે. આ મોજા 800 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે આગળ વધી શકે છે અને દરિયા કિનારા પર 10થી 30 મીટર ઉંચા હોઈ શકે છે. સુનામીની અસર ભૂકંપ કરતાં વધુ વ્યાપક હોઈ શકે છે, કારણ કે તે સમગ્ર દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોને અસર કરે છે.

ભૂકંપ કે સુનામી, જે વધુ ખતરનાક છે?

ભૂકંપ અને સુનામી બંને વિનાશ લાવે છે. ભૂકંપની અસર તાત્કાલિક અને સ્થાનિક હોય છે, જ્યારે સુનામીની અસર વધુ હોઈ શકે છે. ભૂકંપની તીવ્રતા રિક્ટર સ્કેલ પર માપવામાં આવે છે, જ્યારે સુનામીની તીવ્રતા મોજાઓની ઊંચાઈ અને ગતિ દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે. જો સમુદ્રની નીચે ભૂકંપ આવે છે, તો તે સુનામીને જન્મ આપી શકે છે, જે બંનેની અસરને વધુ ઘાતક બનાવે છે. પરંતુ સુનામી ભૂકંપ કરતાં વધુ ખતરનાક પરિસ્થિતિ છે કારણ કે પૂર લાખો લોકોના જીવનનો નાશ કરી શકે છે અને દરિયાઈ જીવન પર પણ ઊંડી અસર કરી શકે છે.