Gini Index: ભારતે ફરી આખી દુનિયાને ચોંકાવ્યું, વૈશ્વિક મંચ પર થઈ વાહવાહી, ગીની ઈન્ડેક્સમાં ચોથા ક્રમે

India Equality Ranking: ભારતે વિશ્વના વિકસિત દેશોને પાછળ છોડી દીધા છે. ભારત આવકની સમાન વહેંચણીમાં વિશ્વમાં ચોથા ક્રમે આવી ગયું છે. ભારતે G-7, G-20 દેશો અને ચીનને પણ પછાડી દીધા છે. ભારતનો ગીની ઈન્ડેક્સ 25.5 થયો છે. ભારતે છેલ્લા 10 વર્ષમાં આવકની અસામનતા ઘટાડવામાં સફળતા મેળવી છે. આ કારણે વર્લ્ડ બેંકે ભારતના વખાણ કર્યા છે. વર્લ્ડ બેંકે કહ્યું કે, ભારતે આર્થિક અને સામાજિક સમાનતાને સાથે રાખીને આગળ વધીને દુનિયાને નવું ઉદાહરણ પુરું પાડ્યું.

વિકાસશીલ દેશ ભારતે આવકની સમાન વહેંચણીમાં વિશ્વમાં વિકસિત દેશોને પણ પાછળ પાડી દીધા છે. વિશ્વમાં આવકની દૃષ્ટિએ સૌથી સમાન સમાજ તરીકે ઊભરેલા સ્લોવાક રિપબ્લિક, સ્લોવેનિયા અને બેલારુસ પછી ભારત 25.5 સ્કોર સાથે ચોથાક્રમે આવ્યું છે. ભારતે આવકની સમાન વહેંચણીમાં જી-7 અને જી-20ના વિકસિત દેશો તથા ચીનને પણ પાછળ પાડી દીધા છે. ભારત સરકારે સામાજિક કલ્યાણકારી યોજનાઓની મદદથી દેશમાંથી ગરીબી નાબૂદીમાં નોંધપાત્ર પ્રગતિ હાંસલ કરી છે. ભારતના કદ, વૈવિધ્યને ધ્યાનમાં લેતા તેની આ સિદ્ધિ અસાધારણ છે તેમ વર્લ્ડ બેન્કના રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે. વર્લ્ડ બેન્કના રિપોર્ટ મુજબ આ ઈન્ડેક્સ દર્શાવે છે કે ભારતમાં આર્થિક વિકાસનો ફાયદો બધા જ લોકો સુધી પહોંચી રહ્યો છે. દેશમાં ગરીબી ઘટાડવા અને તમામ લોકો સુધી નાણાકીય પહોંચ વધારવા પર કેન્દ્રીત સામાજિક નીતિઓ સાથે જોડાયેલી સતત આર્થિક વૃદ્ધિના પરિણામે ભારતને આવકની સમાન વહેંચણીનું સંતુલન સાધવામાં સફળતા મળી છે. ભારતે દર્શાવ્યું છે કે તેનો આર્થિક વિકાસ અને સામાજિક સમાનતા સાથે ચાલી રહ્યા છે, જે દુનિયા માટે એક ઉદાહરણ છે.

ભારતથી આગળ ફક્ત ત્રણ દેશો છે
હવે ફક્ત સ્લોવાક રિપબ્લિક, સ્લોવેનિયા અને બેલારુસ જ ભારતથી ઉપર છે. એટલે કે, મોટા અને મોટા દેશોમાં આવક સમાનતાના સંદર્ભમાં ભારત ટોચ પર છે. 2011 માં ભારતને 28.8 પોઈન્ટ મળ્યા હતા. એટલે કે, તે સમયે ભારતમાં આજ કરતાં વધુ આવક અસમાનતા હતી અને આ 14 વર્ષોમાં, ભારત સામાજિક સ્તરે આવક અસમાનતા ઘટાડવામાં સફળ રહ્યું છે.

એક પ્રેસ રિલીઝમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, 'આ દર્શાવે છે કે ભારતની આર્થિક પ્રગતિ સમગ્ર વસ્તીમાં કેવી રીતે સમાન રીતે વહેંચાઈ રહી છે. આ સફળતા પાછળ ગરીબી ઘટાડવા, નાણાકીય પહોંચ વધારવા અને જરૂરિયાતમંદોને સીધી કલ્યાણ સહાય પૂરી પાડવાની મજબૂત અને કાયમી નીતિ છે.

અમેરિકા અને ચીન સહિત તમામ મોટા દેશો ભારતથી આગળ છે
ગિની ઇન્ડેક્સ એ સમાજમાં આવક વિભાજનને માપવા માટેનો એક મુખ્ય સ્કેલ છે. જો કોઈને આ સ્કેલ પર શૂન્ય ગુણ મળે છે, તો તેનો અર્થ એ છે કે આવકના મોરચે બિલકુલ અસમાનતા નથી. બીજી બાજુ, જો કોઈ 100 પોઈન્ટ મેળવે છે, તો તેનો અર્થ એ છે કે ત્યાં આવક અસમાનતા તેની ટોચ પર છે.

ભારતે 25.5 પોઈન્ટ સાથે ઘણી વિકસિત અને વિકસિત અર્થવ્યવસ્થાઓને પાછળ છોડી દીધી છે. પડોશી દેશો 35.7 પોઈન્ટ સાથે આવક સમાનતામાં ભારતથી પાછળ રહી ગયા છે. તે જ સમયે, અમેરિકા 41.8 પોઈન્ટ સાથે ભારત અને ચીનથી પાછળ છે. ભારતે આવક સમાનતામાં G7 અને G20 ના સભ્ય દેશોને પણ પાછળ છોડી દીધા છે. આ બંને વૈશ્વિક જૂથો વિશ્વના શક્તિશાળી દેશોથી બનેલા છે.

ભારતે આટલી મોટી સફળતા કેવી રીતે મેળવી?
પ્રકાશનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ગરીબી ઘટાડવાના મોરચે દેશના ઉત્તમ પ્રદર્શનથી આવક સમાનતા વધારવાનો માર્ગ મોકળો થયો છે. વિશ્વ બેંકના વસંત 2025 ગરીબી અને સમાનતા સંક્ષિપ્ત અહેવાલ મુજબ, 2011 અને 2023 વચ્ચે, 17 કરોડ, 10 લાખ ભારતીયોને ભારે ગરીબીમાંથી બહાર કાઢવામાં આવ્યા હતા. આ 12 વર્ષના સમયગાળા દરમિયાન, ભારતમાં ગરીબી દર 16.2 થી 2.3 સુધી ઝડપથી ઘટી ગયો. આ નિષ્કર્ષ પ્રતિ વ્યક્તિ આવક $2.15 પ્રતિ દિવસ (આજના દરે રૂ. 183.83) ના સ્કેલ પર કાઢવામાં આવ્યો છે.