શું ખરેખર કેળા દુનિયામાંથી ગાયબ થઈ જશે? કેળાના અસ્તિત્વને લઈને આવ્યા ચોંકાવનારા સમાચાર

Banana Production Decline : વિશ્વનું સૌથી લોકપ્રિય ફળ અને લાખો લોકોનો મુખ્ય ખોરાક બનાના હવે આબોહવા પરિવર્તનને કારણે ખતરામાં છે. ક્રિશ્ચિયન એઇડના અહેવાલ મુજબ, 2080 સુધીમાં, લેટિન અમેરિકામાં કેળાની ખેતી માટે યોગ્ય જમીન 60% સુધી ઘટી શકે છે. ભારત અને બ્રાઝિલ જેવા દેશોમાં પણ 2050 સુધીમાં ઉપજમાં ઘટાડો થવાની ધારણા છે.

કેળા માત્ર સ્વાદિષ્ટ જ નથી, પરંતુ તે વિશ્વના સૌથી વધુ વપરાશમાં આવતા ફળોમાંનો એક છે. તે ખોરાક તરીકે વપરાતો ચોથો સૌથી મહત્વપૂર્ણ પાક છે. લગભગ 400 મિલિયન લોકો તેમની કેલરી જરૂરિયાતોના 15% થી 27% ફક્ત કેળામાંથી જ પૂર્ણ કરે છે. પરંતુ હવે આ સામાન્ય ફળ ગંભીર ખતરામાં છે.

આબોહવા પરિવર્તન ખતરો વધારે છે
ક્રિશ્ચિયન એઇડના એક નવા અહેવાલે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. અહેવાલ મુજબ, આબોહવા પરિવર્તનને કારણે વિશ્વભરમાં કેળાના ઉત્પાદન પર ખરાબ અસર પડી શકે છે. 2080 સુધીમાં, લેટિન અમેરિકામાં કેળાની ખેતી માટે યોગ્ય જમીન 60% સુધી ઘટી શકે છે. એટલું જ નહીં, ભારત અને બ્રાઝિલ જેવા દેશોમાં પણ 2050 સુધીમાં ઉપજમાં તીવ્ર ઘટાડો થવાની ધારણા છે.

ફૂગના રોગોનો ફેલાવો
કેળા માટે સૌથી મોટો ખતરો ફૂગના રોગો છે, જેની અસર વાતાવરણ પરિવર્તનને કારણે વધુ વધી રહી છે. કાળા પાંદડાવાળા ફૂગ નામનો રોગ કેળાના છોડની પ્રકાશસંશ્લેષણ ક્ષમતાને 80% સુધી ઘટાડી શકે છે. આ રોગ ખાસ કરીને ભેજવાળા વિસ્તારોમાં ખીલે છે, અને અનિયમિત વરસાદ અને પૂરને કારણે તેની પકડ વધુ ઝડપી બની છે.

માટી દ્વારા ફેલાયેલો વિનાશ
ફુઝેરિયમ ઉષ્ણકટિબંધીય જાતિ 4, જેને પનામા રોગ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે કેળા માટે સૌથી ઘાતક રોગ માનવામાં આવે છે. તે જમીન દ્વારા ફેલાય છે અને એકવાર ચેપ લાગ્યા પછી, જમીનમાં ફરીથી કેળાની ખેતી કરી શકાતી નથી. આનાથી વિશ્વભરમાં કેવેન્ડિશ જાતના કેળાની ખેતી બંધ થવાની ધમકી છે.

હવે ઉકેલ શું હોઈ શકે?
નિષ્ણાતો માને છે કે ટકાઉ ખેતી, રોગ પ્રતિરોધક જાતોનો વિકાસ અને વૈશ્વિક સ્તરે કાર્બન ઉત્સર્જનમાં ઘટાડો એ આબોહવાની અસર ઘટાડવા માટે જરૂરી છે. જો હમણાં જ નક્કર પગલાં લેવામાં નહીં આવે, તો તે દિવસ દૂર નથી જ્યારે કેળા સામાન્ય ફળને બદલે દુર્લભ ફળ બની જશે.