Madhabi Puri Buch: ਮਾਧਵੀ ਪੁਰੀ ਬੁਚ ਦਾ ਖੰਡਿਤ ਸਾਸ਼ਨ ਤੇ ਜੇਨ ਸਟ੍ਰੀਟ ਘੁਟਾਲਾ

Madhabi Puri Buch: ਵਿੱਤੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਭਾਰਤੀ ਡੈਰੀਵੇਟਿਵਜ਼ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਉਛਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਾਰੋਬਾਰ $3 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਨੂੰ ਛੂਹ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਸੇਬੀ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਮਾਧਵੀ ਪੁਰੀ ਬੁਚ ਦੇ ਅਧੀਨ ਇਸ ਵਿਸਫੋਟਕ ਵਾਧੇ ਨੇ ਇੱਕ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਗੈਪ ਨੂੰ ਛੁਪਾਇਆ। ਬੁਚ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ ਮਾਰਚ 2022 ਤੋਂ 2025 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਤੱਕ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ ਦੀਆਂ ਵਧੀਕੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚੂਨ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਵਾਅਦਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਜੇਨ ਸਟ੍ਰੀਟ ਘੁਟਾਲਾ ਕਥਿਤ ਸੂਚਕਾਂਕ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਦਾ ਇੱਕ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੇ ਉਸਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀਆਂ ਨਾਕਾਮੀਆਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਤੇ ਅਸਲੀਅਤ ਵਿਚਕਾਰ ਪਾੜੇ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਨਵੇਂ ਸੇਬੀ ਮੁਖੀ ਤੁਹਿਨ ਕਾਂਤਾ ਪਾਂਡੇ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜੇਨ ਸਟ੍ਰੀਟ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਦਲੇਰਾਨਾ ਕਾਰਵਾਈ ਬੁਚ ਦੀ ਅਯੋਗਤਾ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਹੈ। ਇਸ ਘੁਟਾਲਾ ਨੇ ਜਿਥੇ ਕਈ ਪਰਤਾਂ ਖੋਲ੍ਹੀਆਂ ਹਨ ਉਥੇ ਹੀ ਸੇਬੀ ਦੀ ਵੱਡੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਸਫਲਤਾ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜਾਂਚ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ - ਜੋ ਕਿ ਰੈਗੂਲੇਟਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।

ਬੁਚ ਇੱਕ ਸੁਧਾਰਕ ਦੇ ਜੋਸ਼ ਨਾਲ ਸੇਬੀ ਕੋਲ ਆਈ ਸੀ, ਡੈਰੀਵੇਟਿਵਜ਼ ਮਾਰਕੀਟ ਦੀ ਅਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚੂਨ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਏਆਈ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਉੱਚ-ਤਕਨੀਕੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤਰੱਕੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦੀ ਨੀਂਹ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਾਰਕੀਟ ਇਕਸਾਰਤਾ ਦੇ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਯੁੱਗ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਫਿਰ ਵੀ, ਜੇਨ ਸਟ੍ਰੀਟ ਘੁਟਾਲਾ, ਜੋ ਉਸਦੀ ਨੱਕ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ, ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਪਗ੍ਰੇਡਾਂ ਨੂੰ ਵਿੰਡੋ ਡਰੈਸਿੰਗ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ। ਪਾਂਡੇ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸੇਬੀ ਦੇ ਪੂਰੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਅਨੰਤ ਨਾਰਾਇਣ ਦੁਆਰਾ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਤਰਿਮ ਆਦੇਸ਼ ਮੁਤਾਬਕ ਯੂਐਸ-ਅਧਾਰਤ ਮਾਤਰਾਤਮਕ ਵਪਾਰਕ ਫਰਮ ਜੇਨ ਸਟ੍ਰੀਟ ਗਰੁੱਪ ਐਲਐਲਸੀ ਨੇ ਜਨਵਰੀ 2023 ਅਤੇ ਮਈ 2025 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ 21 ਮਿਆਦ ਪੁੱਗਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ 'ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸੂਚਕਾਂਕ ਵਿੱਚ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਕੀਤੀ।

ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਬੁਚ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਘੁਟਾਲੇ ਦੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੰਕੇਤਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਪ੍ਰੈਲ 2024 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਮੈਨਹਟਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਜੇਨ ਸਟ੍ਰੀਟ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੀਆਂ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਤੋਂ ਸਾਲਾਨਾ $1 ਬਿਲੀਅਨ ਕਮਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਬੂਲ ਕਰਨ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ।

90 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਚੂਨ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਡੈਰੀਵੇਟਿਵਜ਼ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਗੁਆ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਟਰਨਓਵਰ ₹440 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਤੱਕ ਵਧ ਗਈ ਹੈ।। ਫਿਰ ਵੀ, ਬੁਚ ਦਾ ਸੇਬੀ ਪੈਸਿਵ ਰਿਹਾ, ਜਿਸਨੇ ਜੇਨ ਸਟ੍ਰੀਟ ਦੇ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਰੋਕ ਦੇ ਜਾਰੀ ਰਹਿਣ ਦਿੱਤਾ। ਫਰਵਰੀ 2025 ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟਾਕ ਐਕਸਚੇਂਜ ਵੱਲੋਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਉਠਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਉਸਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਗੰਭੀਰ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਏ।

ਤੁਹਿਨ ਕਾਂਤਾ ਪਾਂਡੇ ਦੀ ਸਖ਼ਤੀ ਨੇ ਕੀਤੇ ਖ਼ੁਲਾਸੇ
ਸੇਬੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੁਹਿਨ ਕਾਂਤਾ ਪਾਂਡੇ ਦੀ ਆਮਦ, ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਦਿਖਾਈ ਹੈ। ਜੇਨ ਸਟ੍ਰੀਟ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਉਸਦੀ ਤੇਜ਼ ਕਾਰਵਾਈ ਫਰਮ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣਾ, ਇਸਦੇ ਖਾਤਿਆਂ ਨੂੰ ਫ੍ਰੀਜ਼ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਮੁਨਾਫਾ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦੇਣਾ - ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਜੇਨ ਸਟ੍ਰੀਟ ਘੁਟਾਲੇ ਨੇ ਬੁੱਚ ਦੇ ਬੇਨਿਯਮੀਆਂ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਾਂਡੇ ਕੱਲ੍ਹ ਆਪਣਾ ਜਨਮਦਿਨ ਮਨਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਮਝਣ ਲਈ ਇੱਕ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸੇਬੀ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਚਿਤਾਵਨੀਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾਯੋਗ ਤਕਨੀਕੀ ਅਪਗ੍ਰੇਡਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਜਿਹੇ ਘੁਟਾਲੇ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਵਧਣ-ਫੁੱਲਣ ਦਿੱਤਾ।