એન્જિનમાં ખરાબી, ટેક ઓફમાં સમસ્યા કે બીજું કંઈક...અમદાવાદ પ્લેન ક્રેશે છોડ્યા આ 6 મોટા સવાલ

Ahmedabad Plane Crash: અમદાવાદ એરપોર્ટથી લંડન જવા માટે ઉડાન ભર્યા પછી તરત જ ક્રેશ થયેલા એર ઇન્ડિયાના વિમાન AI171 દુર્ઘટનાએ સમગ્ર દેશને હચમચાવી નાખ્યો છે. આ ભયાનક અકસ્માતમાં અત્યાર સુધીમાં 270 લોકોના મોત થયા છે, જેમાં ઘણા વિદેશી નાગરિકોનો પણ સમાવેશ થાય છે. 

આ અકસ્માતે માત્ર લોકોને જ આઘાત આપ્યો નથી, પરંતુ એરલાઇન્સની સુરક્ષા, પાઇલટ ટ્રેનિંગ અને વિમાનની તકનીકી નિરીક્ષણ પ્રણાલી પર પણ ઘણા ગંભીર પ્રશ્નો ઉભા કર્યા છે. અત્યાર સુધી વિમાન દુર્ઘટના વિશે ફક્ત આટલી માહિતી બહાર આવી છે કે ટેકઓફ પછી તરત જ પાઇલટે ATC ને મેડે મેડે કોલ કર્યો હતો, જેનો અર્થ છે કે અમે જોખમમાં છીએ, કૃપા કરીને મદદ કરો. આ પછી વિમાનનું શું થયું તે બધા જાણે છે.

અમદાવાદ વિમાન દુર્ઘટના પછી ઘણા પ્રશ્નો ઉભા થઈ રહ્યા છે કારણ કે તે બોઇંગ ડ્રીમલાઇનર વિમાન હતું. એક રીતે, એવું પણ કહી શકાય કે જે વિમાન દુર્ઘટનાનો ભોગ બન્યું તેમાં વિશ્વનું સૌથી સુરક્ષિત એન્જિન હતું, છતાં વિમાન ટેકઓફ પછી તરત જ ક્રેશ થયું. પાઇલટને વિમાન અને લોકોને બચાવવા માટે એક મિનિટ પણ સમય મળ્યો ન હતો. ફક્ત 11 વર્ષ જૂના વિમાનનો ક્રેશ પોતે જ પ્રશ્નો ઉભા કરી રહ્યો છે. હાલમાં બ્લેક બોક્સ મળી આવ્યું છે. હવે ફક્ત બ્લેક બોક્સ જ રહસ્ય ખોલશે કે વિમાનમાં એવું શું થયું જેના કારણે આટલી મોટી ઘટના બની.

વિમાન દુર્ઘટનાના સંભવિત કારણો?

1- બંને એન્જિન એકસાથે નિષ્ફળ: 
એર ઇન્ડિયા બોઇંગ વિમાનના અકસ્માત પાછળ પહેલી અટકળો એ છે કે તેના બંને એન્જિન એકસાથે નિષ્ફળ ગયા હતા. રન-વે પરથી ટેકઓફ કર્યા પછી તરત જ બંને એન્જિન નિષ્ફળ જવાને કારણે વિમાન ક્રેશ થયું હતું. બંને એન્જિન એકસાથે નિષ્ફળ જવા એ ખૂબ જ દુર્લભ પરંતુ જીવલેણ સ્થિતિ છે. આ પાછળનું કારણ ઘણીવાર ઇંધણ સંબંધિત સમસ્યાઓ, પક્ષીઓની ટક્કર, અથવા ઇલેક્ટ્રિકલ અથવા સેન્સર સમસ્યાઓ હોય છે.

2- એન્જિનમાં ઇંધણ ના પહોંચે: 
વિમાનમાં એન્જિનનો પાવર સંપૂર્ણપણે ઇંધણ પુરવઠા પર આધારિત છે. જો કોઈ કારણોસર ઇંધણ એન્જિન સુધી પહોંચતું નથી, તો એન્જિન નિષ્ફળ થઈ શકે છે, જે વિમાનની ઉડાન ક્ષમતા અને સલામતી પર સીધી અસર કરે છે. એન્જિન સુધી ઇંધણ ન પહોંચવા પાછળ ઘણા કારણો છે, જેમ કે ઇંધણ પંપમાં ખામી, ઇંધણ લાઇનમાં અવરોધ અથવા લીકેજ, ઇંધણ વાલ્વ બંધ રહી જવો, ઇંધણ નિયંત્રણ યૂનિટની નિષ્ફળતા વગેરે જેવા કારણો હોય છે.

૩- ઇલેક્ટ્રિકલ નિષ્ફળતા
વિમાનમાં ઇલેક્ટ્રિકલ નિષ્ફળતાનો અર્થ એ છે કે વિમાનની પાવર સપ્લાય સિસ્ટમમાં ગંભીર સમસ્યા આવી છે, જેના કારણે જરૂરી ઉપકરણો અથવા સિસ્ટમોએ કામ કરવાનું બંધ કરી દીધું. વિમાનો સંપૂર્ણપણે ઇલેક્ટ્રોનિક સિસ્ટમ્સ પર નિર્ભર છે. આવી સ્થિતિમાં જો ઇલેક્ટ્રિકલ નિષ્ફળતા થાય છે, તો મોટી ઘટના બનવાની સંભાવના છે.

4- પક્ષી અથડામણ: 
જો કોઈ પક્ષી વિમાનના એન્જિન સાથે અથડાય છે, જેને ઉડ્ડયન ભાષામાં 'બર્ડ હિટ' અથવા 'બર્ડ સ્ટ્રાઈક' કહેવામાં આવે છે, તો આ પરિસ્થિતિ અત્યંત ખતરનાક સાબિત થઈ શકે છે, ખાસ કરીને ટેક ઓફ અને લેન્ડિંગ દરમિયાન. પક્ષીની અથડામણને કારણે એન્જિનમાં અસંતુલન થઈ શકે છે. બ્લેડ તૂટી શકે છે અને એન્જિન નિષ્ફળ (shutdown) થઈ શકે છે. જો ટક્કર મોટી હોય (જેમ કે ગીધ, ગરુડ વગેરે જેવા મોટા પક્ષી), તો એન્જિન પાવર આપવાનું બંધ કરી શકે છે.

5- વધારાનું વજન: 
વિમાનની ઉડાન ક્ષમતા અને સલામતીનું સૌથી મહત્વપૂર્ણ પાસું તેનું વજન અને સંતુલન છે. જો વિમાન નિર્ધારિત ક્ષમતા કરતાં વધુ વજન સાથે ઉડે છે, તો તે ઉડાન, ટેકઓફ, ક્રુઝ અને લેન્ડિંગના દરેક તબક્કા માટે ખતરનાક સાબિત થઈ શકે છે. વધારાનું વજન વિમાન માટે સાયલન્ટ કિલર જેવું છે. તે માત્ર ટેકનિકલ સિસ્ટમ પર દબાણ લાવે છે, પરંતુ પાઇલટની ક્ષમતા, રનવે મર્યાદા અને એન્જિન કામગીરીને પણ અસર કરે છે.

5- વધારાનું ગરમી: 
ગરમી માત્ર માનવો માટે જ નહીં પરંતુ વિમાનના સંચાલન માટે પણ એક ગંભીર પડકાર છે. ખાસ કરીને તીવ્ર ગરમીવાળા વિસ્તારોમાં આ અસર વધુ વધે છે. ઊંચા તાપમાનમાં, એન્જિનને હવામાંથી ઓછો ઓક્સિજન મળે છે, જે તેનો થ્રસ્ટ (શક્તિ) ઘટાડે છે. એન્જિન થ્રસ્ટમાં ઘટાડો થવાને કારણે, ટેકઓફ અને ચઢાણમાં સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.

બ્લેક બોક્સ રહસ્ય ખોલશે
વિમાન બીજે મેડિકલ કોલેજના હોસ્ટેલમાં પડ્યું, જેના કારણે આસપાસના વિસ્તારમાં ભારે વિનાશ થયો. ઘટનાસ્થળેથી ભારે કાળો ધુમાડો નીકળતો જોવા મળ્યો, અને ઘણા મેડિકલ વિદ્યાર્થીઓના મૃત્યુની આશંકા છે. રાહત અને બચાવ કામગીરી ઝડપી ગતિએ હાથ ધરવામાં આવી રહી છે, અને મૃતકોની ઓળખ માટે ડીએનએ નમૂના લેવામાં આવી રહ્યા છે. 

સરકારે ઉચ્ચ સ્તરીય તપાસનો આદેશ આપ્યો છે, અને તમામ બોઇંગ 787 વિમાનનું તાત્કાલિક નિરીક્ષણ શરૂ કરવામાં આવ્યું છે. બ્લેક બોક્સ અને ડિજિટલ ફ્લાઇટ ડેટા રેકોર્ડર (DVR) મળી આવ્યા છે.