આગામી ભાજપ અધ્યક્ષ PM મોદી અને શાહ કરતાં પણ હશે વધુ તાકતવર ? નાગપુરથી શું આવ્યો સંદેશ ?

Who will be next BJP president : ભારતીય જનતા પાર્ટી તેના નવા રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષની શોધમાં છે, કારણ કે વર્તમાન પ્રમુખ જેપી નડ્ડાનો કાર્યકાળ જૂન 2024માં પૂરો થઈ ગયો છે. મીડિયામાં ઘણા નામો અંગે અટકળો ચાલી રહી છે. પરંતુ નામ હજુ સુધી નક્કી થયું નથી. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી પણ તેમના પાંચ દેશોના પ્રવાસથી પાછા ફર્યા છે, તેથી એવું માનવામાં આવે છે કે નવા ભાજપ અધ્યક્ષને ટૂંક સમયમાં મંજૂરી મળી શકે છે. ત્યારે જાણી લઈએ કે શું રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ (RSS)ની કોઈ વિચારધારા પણ ભાજપ અધ્યક્ષ પદ માટે કામ કરશે ? શું આ પદની નિમણૂકમાં સંઘનો પણ કોઈ ફાળો હશે ? શું આ વખતે ભાજપ પ્રમુખ ખરેખર પીએમ મોદી અને અમિત શાહ કરતા વધુ તાકતવર હશે ?

નાગપુરથી શું સંદેશ આવ્યો ?

ઈન્ડિયા ટુડેમાં પ્રકાશિત થયેલા એક અહેવાલ મુજબ, ભાજપના આગામી પ્રમુખ પદ માટેના નામોની ચર્ચા વચ્ચે, રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ (RSS) તરફથી નાગપુરથી સ્પષ્ટ સંદેશ આવ્યો છે કે ભાજપના આગામી પ્રમુખ ફક્ત રણનીતિકાર ન હોવા જોઈએ, પરંતુ વૈચારિક રીતે મજબૂત અને સંગઠન સાથે ઊંડે સુધી જોડાયેલા હોવા જોઈએ. પરંતુ શું આ નવા પ્રમુખ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ગૃહમંત્રી અમિત શાહની જોડી કરતાં વધુ તાકતવર હશે ? ચાલો RSSની રણનીતિ અને તેની પૃષ્ઠભૂમિ સમજીએ.

RSS કેવા પ્રકારનો ભાજપ પ્રમુખ ઇચ્છે છે ?

મીડિયા અહેવાલો અનુસાર, RSS ઇચ્છે છે કે આગામી ભાજપ પ્રમુખ યુવાન અને પાયાના સ્તરનો હોય. તે શાખાઓ, પ્રચારકો અને બૂથ સ્તરના કાર્યકરો સાથે સીધો જોડાયેલો હોવો જોઈએ. તે વૈચારિક રીતે સ્પષ્ટ હોવો જોઈએ. યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ (UCC), વસ્તી નિયંત્રણ, શિક્ષણ અને સાંસ્કૃતિક રાષ્ટ્રવાદ જેવા મુદ્દાઓ પર તેમની સ્પષ્ટ વિચારસરણી હોવી જોઈએ. તેમણે સંગઠનને મજબૂત બનાવવું જોઈએ. તેમણે હાઇકમાન્ડ અને કાર્યકરો વચ્ચેના અંતરને દૂર કરવું જોઈએ અને પાર્ટીમાં આંતરિક લોકશાહીને પ્રોત્સાહન આપવું જોઈએ.

RSSની ચિંતા શું છે ?

RSSની ચિંતા એ છે કે જીતવાની ઇચ્છામાં, ભાજપ એવા ઘણા લોકોને પાર્ટીમાં લઈ રહી છે, જેનો તે વિરોધ કરે છે. પાર્ટીમાં બહારના નેતાઓ (જે અન્ય પક્ષોમાંથી આવ્યા છે) અને ટેક્નોક્રેટ્સનો પ્રભાવ વધી રહ્યો છે, જે RSSને પસંદ નથી. તે ઇચ્છે છે કે નવા પ્રમુખ એવા હોય જે પક્ષની મુખ્ય વિચારધારાને વૈચારિક રીતે મજબૂત બનાવે.

શું નવા પ્રમુખ મોદી-શાહ કરતાં વધુ તાકતવર હશે ?

RSS અને ભાજપ વચ્ચેનો સંબંધ પરસ્પર સંમતિ અને સંતુલન પર આધારિત છે. મોદીની લોકપ્રિયતા અને શાહની રણનીતિએ છેલ્લા દાયકામાં ભાજપને અભૂતપૂર્વ સફળતા અપાવી છે. પરંતુ 2024ના ચૂંટણી પરિણામો બરાબર નહોતા આવ્યા. RSS માને છે કે પક્ષે વૈચારિક દૃઢતા અને સંગઠનાત્મક શક્તિ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું પડશે. 2024 પછી ભાજપના ઘણા રાજ્ય એકમોમાં અસંતોષ વધ્યો છે. મહારાષ્ટ્ર, કર્ણાટક, તેલંગાણા અને પશ્ચિમ બંગાળમાં આંતરિક મતભેદો સામે આવ્યા છે. RSS ઇચ્છે છે કે નવા પ્રમુખ આ મતભેદોને ઉકેલે અને પક્ષને એક રાખે. ઉપરાંત, તેમણે સંસ્કૃત શિક્ષણ અને આયુર્વેદ જેવા સાંસ્કૃતિક અને સામાજિક મુદ્દાઓને પ્રોત્સાહન આપવું જોઈએ.

તો પછી RSSની ભૂમિકા ?

RSS ભાજપ પક્ષનો વૈચારિક માર્ગદર્શક છે. તે પ્રમુખની પસંદગીમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે, પરંતુ ખુલ્લેઆમ દખલ કરતું નથી. તેના બદલે, તે ભાજપના ટોચના નેતૃત્વ સાથે સલાહ લે છે. RSS ઇચ્છે છે કે નવા પ્રમુખ સંગઠનને સ્વાયત્તતા આપે અને કાર્યકરોનો અવાજ સાંભળે.

મોદી-શાહની સત્તા, પરંતુ બીજી હરોળના નેતાઓએ તૈયાર રહેવું જોઈએ!

મોદી અને શાહ હજુ પણ ભાજપના સૌથી મોટા ચહેરા છે. પરંતુ RSS માને છે કે પાર્ટીએ હવે બીજી હરોળનું નેતૃત્વ તૈયાર કરવું પડશે, કારણ કે મોદી સપ્ટેમ્બર 2025માં 75 વર્ષના થશે. RSS વડા મોહન ભાગવતે તાજેતરમાં કહ્યું હતું કે 75 વર્ષની ઉંમર પછી જાહેર જીવનમાં નવા લોકોને તક આપવી જોઈએ. આ અંગે દેશમાં ઘણી અટકળો પણ લગાવવામાં આવી હતી.

કેટલાક નામો પર અટકળો ચાલી રહી છે

સંભવિત ઉમેદવારોમાં ચોક્કસપણે કેટલાક નામોની ચર્ચા થઈ રહી છે, જેમાં નીતિન ગડકરી, ભૂપેન્દ્ર યાદવ, મનોહર લાલ ખટ્ટર, શિવરાજ સિંહ ચૌહાણ અને નિર્મલા સીતારમણનો સમાવેશ થાય છે. એવું પણ કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આ RSS તરફથી એક સંકેત એ પણ છે કે તે પ્રથમ વખત મહિલા અધ્યક્ષ બનાવવાનું સમર્થન કરી શકે છે, જેમ કે નિર્મલા સીતારમણ, ડી. પુરંદેશ્વરી અથવા વનાથી શ્રીનિવાસન.