ક્રીમી લેયર પર ફેરવાશે કાતર ! બદલાશે OBC અનામતની ફોર્મ્યુલા, સરકાર કરી રહી છે મોટી તૈયારી

OBC Reservation : છેલ્લા ઘણા વર્ષોથી અનામત અંગે ચર્ચા ચાલી રહી છે. હવે સરકાર તેમાં એક નવો અધ્યાય ઉમેરવાની તૈયારી કરી રહી છે. કેન્દ્ર સરકાર OBC અનામતમાં ક્રીમી લેયર નક્કી કરવાના નિયમોમાં ફેરફાર કરવાનો પ્રસ્તાવ લાવવા જઈ રહી છે. આ એટલા માટે છે કે સરકારી વિભાગો, જાહેર ક્ષેત્રના ઉપક્રમો, યુનિવર્સિટીઓ, ખાનગી ક્ષેત્ર અને રાજ્ય સરકારી સંસ્થાઓમાં સમાન ધોરણ લાગુ કરી શકાય. 

સરળ ભાષામાં તેનો અર્થ એ છે કે કયા પદ અથવા આવક મર્યાદા હેઠળ આવતા OBC કેટેગરીના લોકો અનામતના લાભોથી બહાર રહેશે. હવે આનો નિર્ણય બધા ક્ષેત્રોમાં એકસરખી રીતે લેવામાં આવશે. આનાથી જાતિ પ્રમાણપત્ર આપવામાં મુશ્કેલીઓ ઓછી થશે અને અનામત વ્યવસ્થાને વધુ પારદર્શક બનાવી શકાશે. 

અનેક રાઉન્ડની બેઠકો પછી પ્રસ્તાવ તૈયાર

ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના એક અહેવાલમાં તેના વિશે વિગતવાર માહિતી આપવામાં આવી છે. આ પ્રસ્તાવ સામાજિક ન્યાય અને સશક્તિકરણ મંત્રાલય, શિક્ષણ મંત્રાલય, કર્મચારી અને તાલીમ વિભાગ, કાયદા મંત્રાલય, શ્રમ અને રોજગાર મંત્રાલય, જાહેર સાહસો વિભાગ, નીતિ આયોગ અને રાષ્ટ્રીય પછાત વર્ગ આયોગ NCBC વચ્ચે અનેક રાઉન્ડની બેઠકો પછી તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. તેનો ઉદ્દેશ્ય બધા ક્ષેત્રોમાં સમાન માપદંડ નક્કી કરીને OBC પ્રમાણપત્ર આપવાની પ્રક્રિયાને સરળ બનાવવાનો છે.

ક્યારથી શરૂ થયું ?

સુપ્રીમ કોર્ટના ઇન્દ્રા સાહની વિરુદ્ધ ભારત સરકારના મંડલ કમિશનના નિર્ણય પછી 1992માં ક્રીમી લેયરનો ખ્યાલ લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો. શરૂઆતમાં 1993માં આવક મર્યાદા વાર્ષિક રૂપિયા 1 લાખ નક્કી કરવામાં આવી હતી, જેને 2004, 2008, 2013માં સુધારી દેવામાં આવી હતી અને 2017માં આ મર્યાદા વધારીને રૂપિયા 8 લાખ કરવામાં આવી હતી. આ હેઠળ, ઉચ્ચ હોદ્દા ધરાવતા OBC વર્ગના જે લોકો આવક અથવા પદ મર્યાદા આ માપદંડથી ઉપર છે તેઓ અનામતના લાભોથી બહાર છે.

જાતિ પ્રમાણપત્ર આપવામાં મુશ્કેલીઓ

2017માં કેટલાક કેન્દ્રીય PSUમાં પોસ્ટ સમાનતા નક્કી કરવામાં આવી હતી. આ પછી પણ તે ખાનગી ક્ષેત્ર, યુનિવર્સિટીઓ, રાજ્ય સરકારના વિવિધ સંગઠનો અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં પેન્ડિંગ રહ્યું. આ કારણે ઘણી વખત OBC વર્ગના લોકોને જાતિ પ્રમાણપત્ર આપવામાં સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડ્યો.

કઈ પોસ્ટ્સને ક્રીમી લેયરમાં સમાવવાનો પ્રસ્તાવ છે ?

અહેવાલ મુજબ, સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે યુનિવર્સિટીઓમાં સહાયક પ્રોફેસર, એસોસિયેટ પ્રોફેસર અને પ્રોફેસર જેવી ટીચિંગ પોસ્ટ્સનો પગાર ધોરણ સામાન્ય રીતે લેવલ-10 અથવા તેનાથી ઉપરથી શરૂ થાય છે. જે સરકારના ગ્રુપ-A પોસ્ટ્સની બરાબર છે. આવી સ્થિતિમાં, આ પોસ્ટ્સને ક્રીમી લેયરમાં સમાવવાનો પ્રસ્તાવ છે. જેથી તેમના બાળકોને OBC અનામતનો લાભ ન મળે. બીજી તરફ, ખાનગી ક્ષેત્રમાં, પોસ્ટ અને પગાર ધોરણ વચ્ચે ઘણો તફાવત હોવાથી પોસ્ટ સમાનતા નક્કી કરવી મુશ્કેલ છે. તેથી આવક/મિલકતના માપદંડના આધારે નિર્ણય લેવાનું સૂચન છે.

પગાર ધોરણ અને સ્તરના આધારે પોસ્ટ

કેન્દ્ર રાજ્ય સરકારના અધિકારીઓના પગાર ધોરણ અને સ્તરના આધારે કેન્દ્ર રાજ્યની સ્વાયત્ત અને વૈધાનિક સંસ્થાઓમાં પોસ્ટ સમાનતા નક્કી કરવાનો પ્રસ્તાવ છે. તેવી જ રીતે, યુનિવર્સિટીઓના બિન-શિક્ષણ કર્મચારીઓને પણ તેમના પોસ્ટ-લેવલ-પે સ્કેલ અનુસાર ક્રીમી લેયરમાં મૂકી શકાય છે.

રાજ્ય PSUs માટે એવું પ્રસ્તાવિત છે કે 2017ના ધોરણો કેન્દ્રીય PSUsની જેમ લાગુ કરવા જોઈએ, જેમાં તમામ એક્ઝિક્યુટિવ સ્તરની પોસ્ટ્સ, બોર્ડ સ્તરના અધિકારીઓ અને મેનેજરિયલ પોસ્ટ્સ પર પોસ્ટ કરાયેલા અધિકારીઓ ક્રીમી લેયરમાં આવે છે. જો કે, જો આ અધિકારીઓની વાર્ષિક આવક 8 લાખ રૂપિયાથી ઓછી હોય, તો તેમને ક્રીમી લેયરમાં સમાવવામાં આવશે નહીં.

સ્પષ્ટ નીતિની જરૂર

સરકારી સહાયતા પ્રાપ્ત સંસ્થાઓના કિસ્સામાં એવું પ્રસ્તાવિત છે કે તેઓ સામાન્ય રીતે સંબંધિત કેન્દ્ર/રાજ્ય સરકારના પગાર ધોરણ અને સેવા શરતોનું પાલન કરે છે, તેથી તેમના કર્મચારીઓને પોસ્ટ સમાનતાના આધારે ક્રીમી લેયરમાં મૂકવામાં આવે. સુપ્રીમ કોર્ટ અને ઘણી હાઈકોર્ટમાં આ વિષય પર મોટી સંખ્યામાં કેસ પેન્ડિંગ છે. તેથી, સ્પષ્ટ નીતિની જરૂરિયાત જણાવવામાં આવી રહી છે. આ પગલાથી OBC સમુદાય માટે રોજગારની તકો વધશે અને આત્મનિર્ભર ભારતના લક્ષ્યને મજબૂત બનાવશે.